Những ngày gần đây, không ít phụ huynh đăng tải hình ảnh con trẻ, giấy khen, giấy chứng nhận đạt giải trong các kì thi… lên mạng xã hội. Tâm lý muốn “khoe” con học giỏi sau năm học là điều dễ hiểu. Nhưng điều này có thực sự tốt cho trẻ hay không?
Cứ đến thời điểm kết thúc học kỳ, kết thúc năm học, nhiều phụ huynh lại rầm rộ đăng hình bảng điểm, giấy khen, khoe thành tích học giỏi của con lên mạng xã hội. Dạo một vòng các trang mạng xã hội, có không ít bài viết tranh cãi về vấn đề này.
Có nhiều ý kiến ủng hộ như: phụ huynh ai thích thì khoe; bố mẹ đăng giấy khen con cái họ lên mạng xã hội là hoàn toàn bình thường… Tuy nhiên, cũng có những ý kiến không đồng tình việc cha mẹ đăng tải giấy khen của con lên mạng xã hội. Họ cho rằng, việc đăng tải có thể tạo áp lực cho con ở năm học sau, tạo áp lực cho các bạn của con khi thành tích không bằng, bị so sánh với “con nhà người ta.” Vậy việc khoe con học giỏi của nhiều cha mẹ Việt là đúng hay sai?
Nhìn nhận dưới góc độ của chuyên gia tâm lý, PGS.TS. Trần Thành Nam (Trường ĐH Giáo dục, ĐHQG Hà Nội) đã chia sẻ với báo Sức khỏe và đời sống rằng, về mặt cảm xúc, việc khoe con lên facebook có ý nghĩa tích cực, thể hiện sự tự hào của bố mẹ. Song yếu tố nguy cơ tiềm tàng xảy đến với con mình có lẽ nặng hơn.
Khen để tạo động lực là tốt nhưng cách thức khen mới quan trọng. Việc khen rầm rộ khiến đứa trẻ kiêu căng. Nếu khen không đúng năng lực càng tạo nên áp lực. Những đứa trẻ cố gắng để năm nay có giấy khen bằng năm trước chỉ vì “được khoe”. Đó không phải động lực mà là áp lực. Học tập vì thành tích mà không phải học tập vì đam mê những kiến thức mà mình thu được.
Vô hình dung, bố mẹ đã gửi đến một thông điệp sai lệch rằng đứa trẻ ngoan phải là đứa trẻ học giỏi, có điểm số tốt, nhiều giấy khen, bằng khen. Trong khi thực tế những đứa trẻ ngoan và thành công không nhất thiết phải có những thứ đó. Khoe giấy khen là hướng đến tư duy thành tích. Thực tế, có những trẻ ngoan học không giỏi và ngược lại.
Ngoài ra, việc làm này cũng là nguy cơ về sự so sánh. Việc khen con hiệu quả nhất là không so với người khác mà phải so với chính con. Thế nên việc khoe giấy khen trên facebook chỉ như cuộc đua thể diện của bố mẹ mà không nghĩ nhiều đến chủ thể chính là những đứa con.
Đồng tình với ý kiến này, TS Nguyễn Tùng Lâm, Chủ tịch Hội Tâm lý giáo dục học Hà Nội cho rằng sau một năm cố gắng, kết quả tốt của con cần được công nhận, khen thưởng. Nhưng cha mẹ cần cân nhắc và hỏi ý kiến của con khi đưa lên mạng xã hội.
Không chỉ có vậy, việc cha mẹ đưa thông tin cá nhân của con trẻ lên mạng xã hội tiềm ẩn nhiều rủi ro không lường trước được. Theo Lao động, Bà Đinh Thị Như Hoa, Trưởng phòng, Trung tâm Ứng cứu khẩn cấp không gian mạng Việt Nam, Cục An toàn thông tin (Bộ Thông tin và Truyền thông) cho biết, một trong số những mối nguy hại tác động tới trẻ em là tình trạng phát tán, rò rỉ thông tin riêng tư, thông tin cá nhân của trẻ trên môi trường mạng. Chính bố mẹ lại là người chia sẻ thông tin, hình ảnh con trẻ một cách vô tư, không kiểm soát lên mạng xã hội, các diễn đàn… Điều này có thể dẫn tới nhiều ảnh hưởng tiêu cực với trẻ em.
Cùng ý kiến, Trung tá Đào Trung Hiếu (chuyên gia tội phạm học, Bộ Công an) cho rằng, việc cha mẹ đưa hình ảnh, thông tin cá nhân của con mình lên mạng xã hội là một hành động tưởng chừng như vô hại nhưng lại tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ mất an toàn. Nếu đưa các thông tin cá nhân về tên tuổi của học sinh, địa chỉ trường học… của trẻ lên các trang mạng xã hội, kẻ xấu rất có thể lợi dụng việc đó để thực hiện hành vi phạm tội của mình như bắt cóc tống tiền hoặc xâm hại trẻ em.
Từ 1/6/2017, Luật Trẻ em chính thức có hiệu lực. Theo đó, luật nghiêm cấm các hành vi công bố, tiết lộ thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân của trẻ em mà không được sự đồng ý của trẻ em từ đủ 7 tuổi trở lên và của cha, mẹ, người giám hộ của trẻ em.
Nghị định 56/2017/NĐ-CP của Chính phủ quy định một số điều hướng dẫn thi hành Luật Trẻ em có hiệu lực từ 1/7/2017. Nghị định quy định rõ thông tin bí mật đời tư của trẻ em là các thông tin về tên, tuổi, đặc điểm nhận dạng cá nhân, địa chỉ thông tin về trường lớp, kết quả học tập và các mối quan hệ bạn bè của trẻ em…